สุขภาพดี เกิดจากการเปลี่ยนแปลง

สมัยเด็กๆ ไม่เคยคิดเลยว่า เรื่องสุขภาพจะกลายเป็นเรื่องสำคัญที่สุดของชีวิต เพราะถ้าหากสุขภาพย่ำแย่ มันมีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันแน่นอน เสียทั้งค่ารักษาพยาบาล ร่างกายไม่พร้อมที่จะทำงานต่างๆ ทุกอย่างเกิดอุปสรรคหมด  
แต่ถ้าหากสุขภาพร่างกายแข็งแรง เราก็จะใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างราบรื่น ไม่ติดปัญหา และที่สำคัญที่สุด สุขภาพดี ยังเป็นหนึ่งในเกาะป้องกันเชื้อโรค และไวรัสต่างๆ อีกด้วย

พฤติกรรมในชีวิตประจำวันที่ส่งผลต่อสุขภาพ

ทั้งนี้ หลายคนอาจจะมีความเข้าใจว่า การมีสุขภาพที่ดี คือ การไม่อ้วน หรือมีน้ำหนักที่อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานเท่านั้น แต่ความจริงแล้ว การมีสุขภาพที่ดี นั่นมีความหมายรวมไปถึงการดูแลตัวเองด้วย ทั้งในเรื่องของการรับประทาน อาหารที่มีประโยชน์ และดีต่อสุขภาพ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การพักผ่อนให้เพียงพอ รวมถึงการลด หรือเลิกสิ่งที่บั่นทอนสุขภาพ

ซึ่งถ้าหากเรามีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพที่ไม่ถูกต้อง จะกลายเป็นสาเหตุของโรค และความเจ็บป่วยต่างๆ โดยเฉพาะโรคยอดฮิต ทั้ง 5 โรค ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคมะเร็ง และโรคหลอดเลือดสมอง ดังนั้น เรามาดูตัวอย่างพฤติกรรม ที่ทำลายสุขภาพกันดีกว่า ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุทำให้เกิดปัญหาสุขภาพ และโรคต่างๆ ตามมา 

พฤติกรรมการบริโภคอาหาร

• กินอาหารหวาน มัน เค็ม มากเกินไป
• ไม่ค่อยกินผัก และผลไม้ที่มีประโยชน์
• กินอาหารไม่สะอาด
• กินอาหารตามใจปาก

พฤติกรรมการออกกำลังกาย

• ออกกำลังกายน้อย

พฤติกรรมความเครียด

• คิดมาก คิดทุกเรื่อง

พฤติกรรมทำลายสุขภาพ

• สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์

พฤติกรรม การรักษาความสะอาด

• ไม่ล้างมือ
• ขับถ่ายไม่เป็นเวลา

ทั้งหมดนี้ เชื่อว่า ทุกคนรู้ตัวดีอยู่แล้วว่าควรทำอย่างไร เพื่อเป็นการดูแลสุขภาพอย่างถูกต้อง เพียงแต่ หลายคนละเลยสิ่งเหล่านี้ไป คิดเพียงแค่ว่า มันไม่ใช่เรื่องสำคัญอะไรมากนัก แต่ทั้งนี้ สิ่งเล็กๆ น้อยๆ ที่คิดว่าไม่สำคัญ มันสามารถทำให้เกิดปัญหาทางด้านสุขภาพได้ เพราะฉะนั้น การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมใหม่ หันมาการดูแลสุขภาพให้มากขึ้น ถือว่าเป็นเรื่องสำคัญที่สุด

“ร่างกาย คือบ้านหลังแรก ที่ควรรักษา หากบ้านหลังนี้พัง ชีวิตคุณจะเปลี่ยนไปตลอดกาล”

พฤติกรรมเคยชิน... ที่ต้องเปลี่ยนแปลง

ความเคยชิน ทำให้การเปลี่ยนแปลงกลายเป็นเรื่องยาก ดังนั้น ลองคิดซะว่า ถ้าเราสามารถเปลี่ยนพฤติกรรมใหม่ และพยายามทำให้มันกลายเป็นความเคยชินล่ะ มันจะเป็นเรื่องง่ายขึ้นทันที แรกๆ อาจฝืนใจตัวเองบ้าง สุดท้ายก็จะเคยชินไปโดยอัตโนมัติ

แต่ทั้งนี้ หากต้องการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมใหม่ ให้เป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้น อาจจะเริ่มต้นจากการมีสิ่งกระตุ้น เพื่อส่งสัญญาณให้สมองทำงานอย่างอัตโนมัติ เช่น แปะโน๊ตไว้หลายๆ จุดภายในบ้าน เพื่อย้ำตัวเอง , ตั้งกฎให้ชัดเจนว่า ควรทำอะไร และไม่ควรทำอะไร , พร้อมให้ของรางวัลตัวเองเล็กๆ น้อยๆ หลังจากเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมครบแล้ว 1 เดือน

นอกจากนี้ ก่อนเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของตัวเอง เราต้องมาสำรวจตัวเองก่อนว่า มีสิ่งไหนที่ควรเปลี่ยน และมีสิ่งไหนบ้างที่ควรพัฒนาให้ดีขึ้น

1. เริ่มต้นทบทวนตัวเอง

ก่อนอื่นเลย ลองทบทวนพฤติกรรมความเคยชินที่เราทำอยู่เป็นประจำว่า ควรปรับปรุงส่วนไหนให้ดีขึ้น หรือเราเคยได้ลองพยายามเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม นั้นๆ มาก่อนหรือเปล่า หากเคยมีการเปลี่ยนแปลง มาวัดผลดูว่า จากเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเหล่านั้น ผลสรุปเป็นอย่างไรบ้าง

2. สร้างแรงจูงใจ

การสร้างแรงจูงใจ สามารถแบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ แรงจูงใจทางบวก ที่เกิดจากความอยาก เช่น อยากหุ่นดี อยากผิวพรรณสดใส อยากเพิ่มกล้ามเนื้อ และแรงจูงใจทางลบ ที่เกิดจากความกลัว เช่น กลัวแก่ กลัวทรมาน กลัวพิการ เป็นต้น เราสามารถสร้างแรงจูงใจได้ด้วยวิธีตั้งคำถาม เพื่อให้ตัวเราได้ทบทวน และสัมผัสถึงความรู้สึกอยาก และความรู้สึกกลัวที่อยู่ภายในใจให้มีพลังเพียงพอ ดังนี้

• สิ่งที่เป็นอยู่มีปัญหาอย่างไร เช่น ความอ้วน และความดันโลหิตสูง ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ และการใช้ชีวิตของคุณอย่างไร
• หากเราไม่เปลี่ยนพฤติกรรมเหล่านี้ จะเกิดผลอย่างไรในอนาคต
• ถ้าเปลี่ยนพฤติกรรมใหม่แล้ว เราจะได้อะไร ชีวิตจะดีขึ้นอย่างไรบ้าง

3. วางแผนการเปลี่ยนแปลง

หากต้องการเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ได้ตามเป้าหมายที่วางไว้ เราต้องมีแนวทางที่เป็นรูปธรรม ไม่เป็นไปตามความเคยชิน ดังนั้น ต้องดูว่า แผนการเปลี่ยนแปลงที่ดีต้องมีอะไรบ้าง เช่น

• มีเป้าหมายที่ชัดเจน
• มีสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเปลี่ยนแปลง เช่น เลิกซื้อของขบเคี้ยวติดบ้าน ติดภาพหรือแปะข้อความเตือนใจ หลีกเลี่ยงอาหารประเภทบุฟเฟต์ ของทอด ของมัน ของหวาน ฯลฯ
• มีเพื่อนที่คอยเตือน และให้กำลังใจเรา เพราะการมีเพื่อนคอยตักเตือน จะทำให้แผนที่เราวางไว้ เป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ และควรหลีกเลี่ยงคนที่จะดึงเราไว้ในวงจรเดิมๆ เช่น ปฏิเสธคำชวนจากเพื่อนที่ชอบพาไปดื่มกินเป็นประจำ พูดคุยกับคนที่มีวิธีมองโลกที่ดี และเข้าใจเรา พร้อมคอยตักเตือนเราได้ ฯลฯ

สิ่งที่ต้องระวัง! กับความคิดด้านลบ

ความคิด และคำพูดบางอย่าง ที่ชักนำให้เราทำในสิ่งที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น “นิดหน่อยน่า” “ไม่เป็นไร” “แค่วันเดียวเอง” “พรุ่งนี้ค่อยเริ่มใหม่” นับว่า เป็นความคิดที่อันตรายมาก ก่อนที่จะให้ความคิดเหล่านี้ครอบงำตัวคุณ ควรทบทวนสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตด้วย เช่น กินบุฟเฟ่ต์เยอะจะเป็นอะไรไหม ร่างกายเราจะรับสารอะไรเข้าไปบ้าง ควรคำนวณพลังงานในอาหารแต่ละประเภท และดูว่าอาหารชนิดไหนเกิดผลเสียต่อสุขภาพบ้าง เป็นต้น

ถ้าเราสามารถ หักห้ามใจได้ และเปลี่ยนแปลงตัวเองไปในทิศทางที่ดีขึ้น ค่อยให้รางวัลกับตัวเอง กับความสำเร็จในครั้งนั้นๆ เช่น ซื้อชุดสวยๆ ไปถ่ายรูปลงโซเชียล เก็บเงินไปต่อยอดอนาคตให้ดีขึ้น เป็นต้น

ถึงอย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงตัวเองไปในทิศทางที่ดีขึ้น มีแต่ได้กับได้ ได้ทั้งเรื่องของสุขภาพที่ดีขึ้น ไปจนถึงทำให้ชีวิตโดยรวมลงตัว และมีความสุข ถึงแม้ในช่วงแรกของการเปลี่ยนแปลง จะทำให้รู้สึกไม่เป็นตัวของตัวเอง หากทำให้ติดเป็นนิสัย ในอนาคตต่อๆ ไป จะกลายเป็นความเคยชินไปโดยปริยายแน่นอน

บทความอื่น ๆ

• วัยทำงาน เสี่ยงสุขภาพเสีย หากไม่เปลี่ยนวิธีกิน!!!
• ตับ อวัยวะสำคัญ ของร่างกายที่ควรดูแล!
• โปรตีน สารอาหารจำเป็น ที่ร่างกายต้องทุกวัน!